چارچوب SMART بهروشی برای تنظیم اهداف است. یک هدف SMART باید مشخص (Specific)، قابل اندازه‌گیری (Measurable)، دست یافتنی (Achievable)، مرتبط (Relevant) و در محدود زمانی مشخص (Timely) باشد.
هدف SMART چیست؟
SMART این امکان را به شما می‌دهد تا اهداف بلند مدت و کوتاه مدت خود را بصورت ساخت یافته و قابل پیگیری تعیین کنید. اهداف SMART به جای نتیجه‌ای مبهم، مسیری قابل بازبینی، با علائم روشن و تخمین میزان دست یافتنی بودن اهداف را برای تعیین اهدافتان در اختیار شما قرار می دهد. هر هدف کوتاه مدت یا بلند مدتی می‌تواند با گام‌های S.M.A.R.T ایجاد شود و بنابراین به واقعیت نزدیک شود.
هدف SMART از مؤثرترین و در عین حال پر کاربردترین ابزار تعیین اهداف است. هنگامی که خروجی پروژه خود را مشخص کردید، نوبت به تعیین اهداف میانی می باشد که با استفاده از چک لیست‌های SMART می توانید اهداف خود را ارزیابی کنید. SMART همچنین شفافیت را در سراسر سازمان ایجاد می کند، روشن می کند که اهداف از چه روشی ایجاد شده و معیار تحقق آنرا نیز مشخص می‌کند.
SMART
SMART بر چه مبنایی عمل می کند؟
همین الان به هدفی که می خواهید به آن دست پیدا کنید فکر کنید، چه شخصی و چه سازمانی. برای اینکه هدفتان را S.M.A.R.T کنید نیاز دارید معیارهای مشخص بودن، قابل اندازه‌گیری، دست‌یافتنی، مرتبط و بهنگام بودن را در آن تصدیق کنید.
مشخص بودن:
دقیقا چه چیز می خواهید به دست آورید؟ هر چه بیشتر توضیح دهید شانس بیشتری برای بدست آوردن آن دارید. در اهداف SMART بین «می خواهم میلیاردر شوم» و « می‌خواهم تا ده سال آینده به درآمد ماهیانه 50 میلیون تومان در ماه با تولید و فورش نرم افزار دست پیدا کنم» تفاوت زیادی وجود دارد.
سوالاتی که باید در هنگام تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت از خود بپرسید:
- من دقیقا چه چیز می خواهم بدست بیاورم؟
- کجا؟
- چطور؟
- چه وقت؟
- با چه کسی؟
- موانع و محدودیت‌های سر راه من چیست؟
- برای اینکه به این هدف برسم دقیقا باید چه کار کنم؟ راه‌های جایگزین برای دستیابی به این هدف چیست؟
قابل اندازه‌گیری:
اهدف قابل اندازه گیری به این معنی است که دقیقا بدانید در زمان دستیابی به هدف چه چیزی خواهید دید، شنید و احساس خواهید کرد، به این معنا که اهدافتان را به عناصر قابل اندازه گیری بشکنید. به شواهد واقعی نیاز دارید. خوشحالتر بودن شاخص مناسبی نیست.
اندازه گیری اهداف همچنین به شما این امکان را می دهد که ببینید این آن‌چیزی بوده که دقیقا میخواستید یا نه. تعیین و تعریف ابزار فیزیکی اندازه گیری رسیدن به اهداف بلند مدت و کوتاه مدت را واضح‌تر و ساده تر می کند.
دست‌یافتنی:
هدف شما دست‌یافتنی است؟ منظور این است که بررسی کنید و دریابید که آیا هدف مورد نظرتان برای شما واقعا قابل دستیابی باشد. سبک و سنگین کنید و ببینید تلاش، زمان و دیگر هزینه هایی که برای رسیدن به هدفتان در مقابل فواید، تعهدات و دیگر اولویتهای زندگیتان صرف می کنید ارزش داشته باشد.
اگر زمان، پول و استعداد رسیدن به هدفی را نداشته باشید قطعاً شکست خواهید خورد و متضرر می شوید. اما به این معنی نیست که شما نمی‌توانید چیزی را که غیر ممکن به نظر می رسد انتخاب کنید، هوشمندانه برای آن برنامه ریزی کنید و به آن جامه عمل بپوشانید. ستاره ها در نشانه گیری و زدن به هدف هیچ مشکلی ندارند. شما تصمیم گرفتید که امسال اثربخشی واحدتان را بدون جذب کارمندی جدید دو برابر کنید و اکنون به 8/1 برابر رسیدید، نرسیدن به 2 برابر چقدر بد شده است؟ اما واقعا خیلی بد نشده…
مرتبط بودن:
آیا هدفتان به شما مرتبط هست؟ شما می‌خواهید فرد معروف و مشهوری در سراسر جهان شوید، یا شرکتی چند ملیتی داشته باشید، و یا حتی شغلی پر مشغله داشته باشید؟ برای تصمیمی که گرفته اید خصوصیات فردی را در نظر گرفته اید، یا گروهتان به آن اندازه بزرگ هست و قابلیتهای گروهی رسیدن به آن هدف را دارد؟
اگر کمبود مهارتهای مشخصی را برای رسیدن به هدف را دارید می توانید برای آموزش خود برنامه ریزی کنید. اگر در منابع مورد نیاز رسیدن به هدف کمبود دارید می توانید راهی برای تأمین آن‌ها پیدا کنید.
اما سوال اصلی این است که چرا می‌خواهید به آن هدف برسید؟ چه قصدی پشت آن هدف است و واقعا با رسیدن به آن هدف مقصود برآورده می شود؟
شاید شما به این فکر کنید که اگر گروه بزرگتری داشته باشید می‌توانید بهتر هدفتان را برآورده کنید، اما واقعا اینطور خواهد بود؟
بهنگام بودن:
زمان پول است! برای انجام هر کاری برنامه ریزی عملی داشته باشید. همه می دانند که جدول زمانی بیشتر افراد را به فعالیت وا می دارد. پس جدول زمانی را برای خودتان و تیمتان تنظیم کنید و مطابق آن عمل کنید. جدول زمانی را واقعی و منعطف نگه دارید، با این روش می توانید روحیه بالایی بدست آورید. اگر در جنبه های زمانی رسیدن به هدفتان خیلی سخت‌گیر باشید، مسابقه شما با زمان می تواند اثر منفی بر یادگیری در دستیابی به اهداف کوتاه و بلند مدت شما داشته باشد.
SMART+هدف
چیز دیگری که در این میان مهم می باشد این است که، وقتی اهداف بصورت SMART تعیین شوند، بصورت مثبت فرموله شده اند. به خاطر داشته باشید که بر افزایش و صعود تمرکز کنید. بنابراین وقتی به انجام ندادن کاری فکر می‌کنید همه افکار شما به سمت انجام ندادن پیش می رود و این انجام ندادن است که افزایش می یابد و صعود می کند. پس «خیال پردازی» را متوقف نکنید و در عین حال به «نظم روزانه» برسید.
